KOSZYKÓWKA W POLSCE
Historia koszykówki w Polsce
Po pierwszej wojnie światowej koszykówka w europie rozwijała się już o wiele szybciej co spowodowało utworzenie 18 czerwca 1932 roku w Genewie Międzynarodowej Federacji Koszykówki – FIBA. Trzy lata później zostały zorganizowane w Genewie Mistrzostwa Europy w Koszykówce Mężczyzn, a później w Koszykówce Kobiet.
Historia polskiej koszykówki sięga schyłku XIX wieku, kiedy to w Polsce nastąpił okres fascynacji wszelkimi grami z wykorzystaniem piłki. Ujednolicenie gry oraz zbliżenie jej do wzorców amerykańskich przypada na początkowe lata XX wieku. Ogromna rolę odegrało Towarzystwo Gier Ruchowych założone w 1904 roku
z inicjatywy Eugeniusza Piaseckiego. Wielką propagatorką i pionierką koszykówki
w naszym kraju była Maria Germanówna, która po krótkim stażu w szkole w Wielkiej Brytanii w 1909 przywiozła oficjalne przepisy i zasady gry. Systematycznie wprowadzając dyscyplinę do nauczania w wychowaniu fizycznym. Pierwszy mecz rozegrano 29 czerwca 1909 roku z okazji uroczystości otwarcia Parku TZR we Lwowie. Znaczna popularyzacja koszykówki wśród młodzieży, zwłaszcza żeńskiej, nastąpiły w latach dwudziestych i trzydziestych. Wtedy też powstały pierwsze drużyny i sekcje
w klubach Poznania, Łodzi, Warszawy i Krakowa. W 1928 roku powstał Polski Związek Gier Sportowych. Zorganizowano pierwsze mistrzostwa kraju mężczyzn (1928) i kobiet (1929). Nawiązano także pierwsze kontakty międzynarodowe.
Był to przełom dla rozwoju Polskiej koszykówki. Odpowiednia organizacja, gra według jednolitych przepisów, dobrze rozbudowany poziom rozgrywek pozwoliły na wystawienie w 1936 roku drużyny która uczestniczyła w turnieju Olimpijskim w Berlinie, gdzie zajęła IV miejsce wśród 21 zespołów a trzy lata później miejsce III. Po drugiej wojnie światowej koszykówka dalej silnie się rozwijała.
Dalszy rozwój koszykówki nastąpił w latach pięćdziesiątych. Wprowadzono system rozgrywek ligowych (I liga, później II liga i ligi międzyokręgowe), mistrzostwa Polski juniorów oraz juniorów młodszych, a także Puchar Polski. Powołano Polski Związek Koszykówki (PZKosz) w 1957 roku, który koordynował rozgrywki klubowe i działalność szkoleniową – kształcił trenerów i instruktorów, upowszechnił sport w szkołach, przeprowadzał liczne konferencje metodyczno-naukowe. Wielkim uznaniem dla pracy PZKosz było przyznanie Polsce organizacji Mistrzostw Europy w Łodzi w 1958r. i w Poznaniu w 1978r.
Lata 60-te i 70-te to fala polskich sukcesów na arenie międzynarodowej. Polska męska drużyna zajęła w Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie w 1960 r. VII miejsce, w Tokio 1964 r. VI m., w Meksyku 1968 r. VI m., w Monachium 1972 r. X m., a Moskwie 1980 r. VII m. W mistrzostwach świata w Montevideo w 1967 roku zajęła V pozycję. Medale „posypały” się w tym czasie w mistrzostwach Europy. II miejsce w 1963 r. we Wrocławiu, III w Moskwie w 1965 r. i Helsinkach w 1967 r. Do tego dwukrotnie nasza kadra narodowa uplasowała się na IV miejscu – Neapol 1969 r. i Essen 1971 r. W 2019 roku po 52 latach przerwy Reprezentacja mężczyzn zagrała w MŚ w Chinach odpadając w ćwierćfinale.
Sukcesami może się pochwalić również reprezentacja żeńska – V drużyna mistrzostw świata Moskwa 1959 r., III drużyna mistrzostw Europy Palermo 1968 r. i dwukrotnie II miejsce w Banja Luce 1980 r. i Anconie 1981 r. Od tamtej pory ciężko było pokusić się o podobne sukcesy. Wyjątkiem jest ten największy na arenie międzynarodowej, jakim jest złoty medal mistrzostw Europy kobiet, wywalczony w 1999 r. w Katowicach. Co więcej dał on naszym paniom przepustkę na igrzyska olimpijskie do Sydney (2000), gdzie zajęły VIII lokatę – w jedynym jak do tej pory występie w tego typu zawodach.
Nasz kraj był kilkukrotnym organizatorem mistrzostw Europy, w 2009 roku gościł najlepsze męskie reprezentacje narodowe Europy, a ostatnio gośćmi w naszym kraju były najlepsze żeńskie reprezentacje narodowe Europy, które odbyły się w 2011 roku w Katowicach.
Polacy w NBA
Cezary Trybański, 2002-2004 (Memphis Grizzlies, Phoenix Suns, New York Knicks),
Maciej Lampe, 2003-2006 (Phoenix Suns, New Orleans Hornets, Houston Rockets)
Marcin Gortat, 2007-2019 (Orlando Magic, Phoenix Suns, Washington Wizards, Los Angeles Clippers)
Szymon Szewczyk, 2020 ?
Polki w WNBA
Małgorzata Dydek, 1998-2008 (Utah Starzz, San Antonio Silver Stars, Connecticut Sun, Los Angeles Sparks)
Krystyna Szymańska- Lara, 1999-2000 (Utah Starzz)
Agnieszka Bibrzycka, 2004-2006 (San Antonio Silver Stars)
Ewelina Kobryn, 2011-2014 (Seattle Storm, Phoenix Mercury)
Polacy w NCAA
Maciej Zieliński, 1993-1995 (Providence)
Rafł Bigus, 1994-1999 (Villanova)
Piotr Szybilski, 1994-1996 (Providence)
Tomasz Cielebąk, 1998- 2000 (Marist)
Wojciech Myrda, 1998-2002 (Louisiana Monroe)
Michał Ignerski, 2000-2003 (Mississippi State)
Robert Tomaszek, 2000-2004 (Texas Tech)
Adam Hrycaniuk, 2006-2008 (Cincinnati)
Aleksander Czyż, 2008-2012 (Duke, Nevada)
Tomasz Gielo, 2011- 2016 (Liberty Flames, Ole Miss Rebels)
Przemysław Karnowski, 2012-2017 (Gonzaga Bulldogs)
Dominik Olejniczak, 2015-2019 (Drake Bulldogs, University of Mississippi)
Obecnie 2020-2021:
Bender Maciej (Mercer)
Dmochewicz Olgierd (Northern Arizona)
Golek Przemek (Fairmont State)
Karwowski Jakub (Utah State)
Kolaczewski Michal (Eastern)
Mijakowski Jakub (Jefferson)
Wojcik Szymon (UMBC)
Zapala Szymon (Utah State)
IO koszykówka mężczyzn
L.p. | Rok | Runda | Miejsce | L.p. | Rok | Runda | Miejsce | ||
1 | 1936 | Półfinał | 4/23 | 12 | 1988 | Nie zakwalifikowała się | |||
2 | 1948 | Nie zakwalifikowała się | 13 | 1992 | Nie zakwalifikowała się | ||||
3 | 1952 | Nie zakwalifikowała się | 14 | 1996 | Nie zakwalifikowała się | ||||
4 | 1956 | Nie zakwalifikowała się | 15 | 2000 | Nie zakwalifikowała się | ||||
5 | 1960 | II faza grupowa | 7/16 | 16 | 2004 | Nie zakwalifikowała się | |||
6 | 1964 | Faza grupowa | 6/16 | 17 | 2008 | Nie zakwalifikowała się | |||
7 | 1968 | Faza grupowa | 6/16 | 18 | 2012 | Nie zakwalifikowała się | |||
8 | 1972 | Faza grupowa | 10/16 | 19 | 2016 | Nie zakwalifikowała się | |||
9 | 1976 | Nie zakwalifikowała się | 20 | 2020 | |||||
10 | 1980 | Faza grupowa | 7/16 | 21 | 2024 | ||||
11 | 1984 | Nie zakwalifikowała się | 22 | 2028 | |||||
MŚ w koszykówce mężczyzn
L.p. | Rok | Runda | Miejsce |
1 | 1950-1963 | Nie zakwalifikowała się | |
2 | 1967 | Grupa finałowa | 5/13 |
3 | 1970-2014 | Nie zakwalifikowała się | |
4 | 2019 | Ćwierćfinał | 8/32 |
ME w koszykówce mężczyzn
L.p. | Rok | Runda | Miejsce | L.p. | Rok | Runda | Miejsce | |
1 | 1935 | Nie zakwalifikowała się | 22 | 1981 | 7. miejsce | |||
2 | 1937 | 4. miejsce | 23 | 1983 | 9. miejsce | |||
3 | 1939 | 3. miejsce | 24 | 1985 | 11. miejsce | |||
4 | 1946 | 9. miejsce | 25 | 1987 | 7. miejsce | |||
5 | 1947 | 6. miejsce | 26 | 1985 | 11. miejsce | |||
6 | 1949 | Nie zakwalifikowała się | 27 | 1989 | Nie zakwalifikowała się | |||
7 | 1951 | Nie zakwalifikowała się | 28 | 1991 | 7. miejsce | |||
8 | 1953 | Nie zakwalifikowała się | 29 | 1993 | Nie zakwalifikowała się | |||
9 | 1955 | 5. miejsce | 30 | 1995 | Nie zakwalifikowała się | |||
10 | 1957 | 7. miejsce | 31 | 1997 | 7. miejsce | |||
11 | 1959 | 6. miejsce | 32 | 1999 | Nie zakwalifikowała się | |||
12 | 1961 | 9. miejsce | 33 | 2001 | Nie zakwalifikowała się | |||
13 | 1963 | Wicemistrz | 34 | 2003 | Nie zakwalifikowała się | |||
14 | 1965 | 3. miejsce | 35 | 2005 | Nie zakwalifikowała się | |||
15 | 1967 | 3. miejsce | 36 | 2007 | 13. miejsce | |||
16 | 1969 | 4. miejsce | 37 | 2009 | 9. miejsce | |||
17 | 1971 | 4. miejsce | 38 | 2011 | 17. miejsce | |||
18 | 1973 | 12. miejsce | 39 | 2013 | 21. miejsce | |||
19 | 1975 | 8. miejsce | 40 | 2015 | 11. miejsce | |||
20 | 1977 | Nie zakwalifikowała się | 41 | 2017 | 18. miejsce | |||
21 | 1979 | 7. miejsce | 42 | 2021 |
Najwięcej występów w Kadrze Polski
Lp. | Zawodnik | Lata gry | Mecze |
1. | Mieczysław Łopatka | 1960–1972 | 236 |
Dariusz Zelig | 1977–1992 | 236 | |
3. | Janusz Wichowski | 1956–1967 | 224 |
4. | Eugeniusz Kijewski | 1973–1988 | 220 |
5. | Jerzy Binkowski | 1977–1991 | 205 |
6. | Krzysztof Fikiel | 1977–1988 | 203 |
Edward Jurkiewicz | 1968–1977 | 203 | |
8. | Łukasz Koszarek | 2003– | 200 |
Andrzej Pstrokoński | 1956–1966 | 200 | |
10. | Zbigniew Dregier | 1956–1967 | 198 |
11. | Grzegorz Korcz | 1967–1973 | 196 |
12. | Henryk Cegielski | 1966–1972 | 195 |
Bohdan Likszo | 1961–1969 | 195 |
Reprezentanci Polski w najwyższą średnią zdobywanych punktów
Lp. | Zawodnik | Lata gry | Punkty | Mecze | Pkt./mecz |
1. | Edward Jurkiewicz | 1968–1977 | 4 114 | 203 | 20,27 |
2. | Mieczysław Łopatka | 1960–1972 | 3 522 | 236 | 14,92 |
3. | Dariusz Zelig | 1977–1992 | 3 404 | 236 | 14,42 |
4. | Eugeniusz Kijewski | 1973–1988 | 3 092 | 220 | 14,05 |
5. | Janusz Wichowski | 1956–1967 | 2 970 | 224 | 13,26 |
6. | Mieczysław Młynarski | 1975–1984 | 2 680 | 150 | 17,87 |